چالدیران دؤيوشو

اولکم آذربایجان

تبلیغات در سایت ما
تبلیغات در سایت ما تبلیغات در سایت ما

تبلیغات سایت

چالدیران دؤيوشو

1504 نجو ایلده ایسه صفويلري بیر دؤولت کیمی تانیمیشدی. ایکی بايازید حیاتدا اولدوغو زامان اؤزوندن بؤيوک قارداشلارینی اؤلدورمکله حاکمیته گلن بايازیدین اوچونجو اوغلو "سولطان بیر سلیم" ایسه اؤلکه‌نین جوغرافی جهتدن گئنیشلنمه‌سینی ، باباسی فاتئح "سولطان محمّد"ین يولونو داوام ائتدیرمک ایسته‌يیردی. بئله اولان حالدا بیر سلیم و بیر اسماعیل آراسیندا موناسیبتلر چوخ کسکین ایدی و بیر بیرلرینه گؤندردیکلری سؤيوشلو مکتوبلار بونو تصدیقله‌يیر. شاه اسماعیل 1507 نجی ایلده آنادولو بَيلیکلریندن بیری اولان دوالقدیر اوغوللاری بَيلیگینه هیجوم ائله‌دی. هیجومون سببی دوالقدیر بَيی بوزقوردون شیعه اولان شاها قیز وئرمه‌مه ‌سی ایدی.

شاه اسماعیل عثمانلی تورپاقلاریندان کئچه‌رک قئيصری اوزریندن دوالقدیر اوغوللاری بَيلیگینه گیردی. دؤيوشده مغلوب اولان بوزقورد قاچدی. اونون اوغلو و ایکی نوه‌سی شاه ایسماعیل طرفیندن قتله يئتیریلدی. عثمانلی دؤولتی شاه ایسماعیلین بو حرکتینه رئاکسیيا وئرمه‌دی. بو دا شاه ایسماعیلین آنادولودا نفوذونو آرتیردی. ایكی بَايازیدین اوغلو شاهزاده سلیم (ياووز سولطان سلیم) آنا طرفدن بوزقوردلا قوهوم ایدی. بئله کی، بوزقورد اونون باباسی ایدی. دايی سی‌نین و ایکی اوغلونون قتلینه دؤزمه‌ين شاهزاده سلیم آذربایجانا قدر گئده‌رک صفوی دؤولتیندن آلدیغی اسیرلری ترابزونا -  Trabzonگتیردی و اینتیقامینی آلدی.

 

آتاسی‌نین هله ساغ اولماسینا باخماياراق شاهزاده سلیمین بو حرکتی بؤيوک ماراغا سبب اولدو. بو حادثه‌‌دن سونرا ایكی بَيازید اورتا آنادولودا شاه ایسماعیلین هر هانسی بیر حرکتینه قارشی عسگر توپلادی. سولطانین بو حرکتیندن سونرا شاه ایسماعیل آنادولونون ایچریلرینه گیرمکدن چکیندی ؛ ایکی بايازیده "شانلی بؤيوک بابام" دئيه خیطاب ائله‌دیگی مکتوبو يازاراق 1508نجی ایلین اولیندن دياربکره چکیلدی.

 

صفویلر حاکمیته گلدیکدن سونرا يئنی دینی سیاست يوروتمه‌يه باشلادیلار. شاه ایسماعیل حاکمیته گلدیکده واحید ایدئولوژی نین يوخلوغونو ایلکین نؤوبه‌ده آرادان قالدیردی. دؤولت دینی نین ایمامی لیک ، (شيعه , اون ایکی ایمام لیق) اولدوغونو اعلان ائتدی. قیسسا زاماندا بو ایدئولوژی اطرافیندا گئنیش کوتله‌لر توپلاشدی. بو دؤيوش کامپانیياسی عرفه‌سینده 40 مینی سولطان سلیم طرفیندن قیلینجدان کئچیریلمیش و صفویلرین بیر باشا حاکمیتی آلتیندا اولامايان آنادولو تورک قیزیلباش طایفالاری دا بو ایدئولوژیيه اويغون حرکت ائتمه‌يه باشلادیلار. بو سببدن سولطان سلیمین بو يوروش کامپانیياسی و داها سونرا مملوک لره قارشی پلانلاشدیردیغی کامپانیيا دینی، ایدئولوژی اهمیت ده داشیيیردی.

 

تقریباً 300 توپ، توفنگله سیلاحلانمیش (يئنی چری) دسته‌لری و سايره قوشون نؤوع لریندن عیبارت عثمانلی اوردوسو آوگوست آيیندا صفویلر دؤولتی‌نین اراضیسینه داخيل اولدولار. آوگوستون 23 نده باش وئرن دؤيوشده هر ایکی طرف آغیر ایتیکیيه معروض قالدی. عثمانلی اوردوسونون ساغ جیناهیندا آنودولو بَيلريیسی " سینان پاشا "، سول جیناهیندا ایسه رومئلی بَيلريیسی "حسن پاشا " قوماندانلیق ائدیردی. بیر- بیرینه زنجیرله باغلانمیش توپلار و يئنی چری دسته‌لری مرکزده يئرلشدیریلمیشدی. هئچ بیر اودلو سیلاحی و توپو اولمايان قیزیلباش اوردوسو سايجا عثمانلی لردن خئيلی آز ایدی. محاربه‌‌يه کیفايت قدر حاضرلاشمايان "بیر شاه ایسماعیل" ياخین آداملاری‌نین مصلحتینه باخماياراق دوشمنی قفلتن ياخالاياراق مغلوبیته اوغراتماق اوچون گؤزله‌نیلمه‌دن هيوجوم ائتمکدن بويون قاچیردی.

 

 

صفوی اوردوسونون ساغ جیناهیندا دورموش "خان شاملی"، سول جیناهیندا ایسه "محمّد خان" اوستاجلی قوماندانلیق ائدیردی. بیرینجی شاه ایسماعیل تک به تک دؤيوشده عثمانلی پهلیوانی "علی بئی ملقوج اوغلونو" قیلینجدان کئچیردی. لاکین عثمانلی پياداسینی گئری اوتوردان قیزیلباش سوواریسی (سواره) دوشمن توپلاری‌نین آتشینه مغروض قالدی. يارالانمیش بیر  شاه ایسماعیل اؤلکه‌نین داخیلینه دوغرو چکیلدی. مغلوبیته اوغرايان قیزیلباشلار "محمّد خان اوستاجلی"، "ساری پیره اوستاجلی" ، " حسین بَی" له شاملی، "خادیم بَي" خیلافه، عثمانلی لار ایسه "حسن پاشا "، ملقوج اوغلو، "اووئيس بَي"، "سولئيمان بَي" کیمی سرکرده‌لرینی ایتیردیلر.

هيوجوما کئچن عثمانلی قوشونو خوي، مرند و تبریزی توتدو. لاکین عثمانلی اوردوسو تبریزده جمعی 6 گون قالا بیلدی. سبب اوردودا، خصوصن يئنی چری لر آراسیندا ناراضیلیغین آرتماسی ایدی. بئله کی، يئنی چری لر بؤيوک بیر قیسمی صوفی درویش اوردئنی اولان "بکتاشی" ایله اطاعت ائدیردی. بکتاشیلیگین سوتونلاری ایسه صفوی دینی ایدئولوژیياسینا چوخ ياخین ایدی. سولطان بیر  سلیم گئری چکیلرکن بیر نئچه مین صنعتکار عائله‌‌سینی ایستانبولا کؤچوردو . بو صنعتکارلارین امه‌يیندن 1509نجو ایلده ایستانبولدا باش وئرمیش گوجلو زلزله‌‌د سونرا شهرین برپاسیندا ایستیفاده ائدیلمیشدیر.

دؤيوشده هلاک اولانلارین سايی باره‌سینده منبع‌لرده معلوماتلار ضدیتلی دیر. شرفخان بیدلیسی؛ "شرفنامه"ده قیزیلباشلارین ایتیردیکلری گؤرکملی سرکرده‌لردن علاوه‌‌ 5 مین سوواری ایتکیسی باره‌سینده معلومات وئریر. صفوی سالنامه‌چیلری ایسه جمعی 5 مین نفرین اؤلدويونو و اونلاردان 2 مینینین قیزیلباش، 3 مینینین ایسه عثمانلی اولدوغونو وورغولايیرلار. عثمانلی سالنامه‌چیلری ایسه بو رقمین تورک لرده 30- 40 مین ، قیزیلباشلاردا ایسه بوندان ایکی دفعه‌‌ چوخ اولدوغونو بیلدیریرلر. بیدلیسی‌نین رقم لری داها دوزگون حساب اولونور. چالدیران داکی مغلوبیت صفویلر دؤولتی‌نین حربی سياسی نفوذونا آغیر زیان ووردو.

 

1 - آنادولونون بیردفه‌لیک تورکیه‌نین ترکیبینه قاتیلماسی، عثمانلی تورکیه‌سی‌نین شرق سرحدلری‌نین موعيينلشمه‌سی.

2 - ياخین، اوغوز منشأ‌لی خالقلارین آراسیندا موناسیبت لرین کورلانماسی.

3 - داخیلی چکیشمه‌لره باشی قاریشمیش آوروپا کراللیق لاری بیر مدت عثمانلی تهلوکه‌‌سیندن آرخايینلاشدیلار.

4 - صفوی لرین پايتاختی تبریزدن قزوینه، آذربایجان مرکزیندن کنارلاشدیرماغا مجبور اولمالاری.

5 - صفوی - عثمانلی محاربه‌لری‌نین "عنعنه‌‌سی" قويولدو.

 


بخش نظرات این مطلب

این نظر توسط علی در تاریخ 1391/10/29/5 و 18:10 دقیقه ارسال شده است

<-CommentGAvator->

عالی لطفا برای من هم سربزنید

این نظر توسط حسین در تاریخ 1391/10/11/1 و 21:20 دقیقه ارسال شده است

<-CommentGAvator->

فرستادن تاریخ واقعی آذربایجان


برای دیدن نظرات بیشتر روی شماره صفحات در زیر کلیک کنید

نام
آدرس ایمیل
وب سایت/بلاگ
:) :( ;) :D
;)) :X :? :P
:* =(( :O };-
:B /:) =DD :S
-) :-(( :-| :-))
نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

آپلود عکس دلخواه: